سرنوشت شخصیت کارتون‌هایی که می‌دیدیم

  
آقای سکسکه عمل کرده، می‌ره سر کار و میاد و زندگی‌شو می‌کنه!

الفی دیگه از هیچی نمی‌‌ترسه!

آلیس شوهر کرده، دو تا بچه داره و یه زندگی حقیر توی یه آپارتمان ۵٠ متری ساده.

آن‌شرلی آرایش‌گر معروفی شده و توی جردن و چند تا محله‌ی بالای شهر شعبه زده و حسابی جیب مردم رو خالی می‌کنه به اسم گریم و رنگ موهای عالی ...

ای‌کیوسان کراکی شده و مخش تعطیل تعطیله!

بامزی یه خرس بزرگ شد و شکارش کردن!... شلمان هنوز هم خوابه!

پت پست‌چی بازنشسته شده و الان تو خونه‌ی سال‌مندان منتظر مرگشه!

بنر رو یادته؟ پوستشو توی خیابون منوچهری 30000 تومن ‌فروختن!

بالتازار و زبل‌خان آلزایمر گرفتن.

دامبو، پلنگ صورتی، پسر شجاع، خانوم کوچولو، گوریل انگوری، شیپورچی، یوگی و دوستاش همه توی یه سیرک بزرگن!

تام سایر حسابی باکلاس شده و موهاشو مدل جوجه‌تیغی درست می‌کنه!

تام و جری دو تا دوست صمیمی شدن!

تن‌تن توی یه روزنامه خبرنگار بود، الان تو یه شرکت تبلیغاتی داره فعالیت میکنه!

جیمبو رو از رده خارج کردن و بعد اجاره دادندش به ایران ایر !!

چوبین خیلی وقته که مادرش رو پیدا کرده و دنبال یه وامه تا ازدواج کنه!

حنا خانوم دکتر شده، مادرش هم از آلمان برگشته کنارش!

خپل رو از باغ گل‌ها انداختنش بیرون, اون‌جا یه برج ١٠٠٠ طبقه ساختن! (چند روز پیش کنار یه سطل آشغال دیدمش - خیلی لاغر شده!)

خانواده‌ی دکتر ارنست همسایه مونن، هر سه تا بچه‌اش رفتن خارج، همسر دکترخیلی مریضه!

رابین‌هود رو توی اسلام‌شهر گرفتنش - به جرم شرارت!- هفته‌ی دیگه اعدامش می‌کنن!

سوباسو و کاکرو قهرمان جهان شدن، خب که چی؟!

کایوت، بالاخره ردرانر رو گرفت ولی از شانس بدش آنفولانزای مرغی گرفت و مرد!

هیچ‌کی نفهمید گالیور عاشق فلرتیشیاست!

لوک خوش‌شانس طی یه بدشانسی، اشتباهی تو یه صحنه قتل دستگیر شد و نتونست خودشو تبرئه کنه و الان هم سلولی دالتون ها شده!

مارکو پولو تو میدون راه‌آهن یه باقالی پلویی زده ، می‌گن کارش خیلی گرفته!

گربه‌سگ عمل کردن و جدا شدن!

ملوان زبل الان دیگه یه دزد دریایی معرف شده در خلیج عدن!

آقای پتی‌بل تو میدون شوش یه بنک‌دار کله‌گنده‌س!

معاون کلانتر از یه بانک اختلاس کرد و فرار کرد رفت خارج !

آقای نجار الان به جرم قطع غیرمجاز درختان تحت تعقیبه و وروجک هم قایم شده!

پت و مت دکترای مهندسی عمران گرفتند و الان جزو هیئت علمی دانشگاهند!

این جمله با کلمه ای یک حرفی آغاز می شود

جمله انگلیسی!!!!!!!!!!!!

٬ کلمه دوم دو حرفیست ٬‌ کلمه سوم سه حرفی... تا بیستمین کلمه بیست حرفی .

ببینید :

I do not know where family doctors acquired illegibly perplexing handwriting nevertheless, extraordinary pharmaceutical intellectuality counterbalancing indecipherability, transcendentalizes intercommunications incomprehensibleness

- ترجمه جمله:

نمی دانم این دکترهای خانواده گی این دست خطهای گیج کننده را از کجا کسب می کنند . با این حال سواد پزشکی آنها غیر قابل کشف بودن این دست خط ها را جبران کرده و بر غیر قابل کشف بودن آنها ( دست خط ) ٬ برتری می جوید .

گزارش خواندنی از تقلبهای دانشجویی در دنیا

در نظرسنجی که از دانشجویان دانشگاههای آمریکا انجام شد 24 درصد از دانشجویان رشته حسابداری، 25 درصد از دانشجویان رشته بازاریابی، 64 درصد از دانشجویان رشته مدیریت و 45 درصد از دانشجویان رشته بازرگانی برای حل تکالیف و گرفتن نمره قبولی به تقلب روی آورده اند.

تاریخ انتشار:   ۰۶:۵۱    ۱۳۸۹/۱۰/۱۶

 کد خبر: 84561

 منبع: مهر

 نسخه چاپی

در عصر اینترنت، لپ تاپ و آموزش مجازی رفتارهای غیر اخلاقی مانند تقلب به یکی از عادات معمول دانشجویان اکثر دانشگاههای جهان بدل شده که این امر بیش از پیش باعث ایجاد نگرانی در روند تحصیلی و شغلی شده است.

دانشجویان امروزه در جامعه ای رشد می‌کنند که ارزشهای اخلاقی کمرنگ و همین عامل باعث افزایش بروز رفتارهایی مانند تقلب شده است.

تحقیقات نشان داده که رابطه مستقیمی میان تقلب دانشجویان در دانشگاه و رفتارهای غیر اخلاقی در محیطهای کاری وجود دارد به طوری که بین 82 تا 93 درصد دانشجویان متقلب بعدها در محیط کار هیچ پیشرفت شغلی نداشته و یا حتی از کار اخراج می‌شوند.

دانشجویان متقلب از جمله افرادی هستند که بعدها در محیط کاری مشغول بازی های کامپیوتری بوده،  برای انجام امور شخصی وبگردی کرده و مدت زمان طولانی از زمان کاری خود را مشغول صحبت با تلفن هستند.

تفکر غلط تقلب در واقع بین سنین 12 تا 14 سالگی شکل می گیرد زمانی که دانش آموزان برای کسب نمره بهتر با یکدیگر به رقابت می‌پردازند.

بر اساس بررسی هایی که طی سه سال توسط محققان دانشگاه دوک انجام شد رفتارهای نادرستی مانند تقلب در میان دانشجویان دانشگاههای سراسر جهان به خصوص دانشجویان دختر بیش از پیش رو به افزایش بوده و به طور کلی طی 65 سال گذشته سه برابر شده است. به طور مثال در سال 2002 حدود 75 درصد از دانشجویان دختر دانشگاههای آمریکا، انگلیس، فرانسه و کانادا اعلام کردند که حداقل یک بار در طول تحصیل تقلب کرده اند.

بر اساس گزارش سی ان ان، 75 درصد از دانشجویانی که در امتحانات به تقلب متوسل می‌شوند در دوره دبیرستان به طور حرفه ای تقلب کرده و این امر را رفتاری کاملا عادی می دانسته اند. این در حالیست که آمار تقلب در میان دانشجویان اکثر دانشگاههای جهان از  23 درصد در سال 1941 به 70 درصد در سال 2005 افزایش پیدا کرده است.

آمار خواندنی از تقلب در دانشگاهها و دانشجویان متقلب

میزان تقلب دانشجویان دختر در جهان سه برابر افزایش یافته است

حدود 75 درصد دانشجویان دختر دانشگاههای آمریکا، انگلیس، فرانسه و کانادا حداقل یک بار تقلب کرده اند (سال 2002)

 75 درصد دانشجویانی که تقلب می کنند در دبیرستان به طور حرفه ای تقلب کرده و این امر را عادی می دانند

آمار تقلب در میان دانشجویان دانشگاههای جهان از 23 درصد در سال 1941 به 70 درصد در سال 2005 افزایش پیدا کرده است

بررسی روی 50 هزار دانشجو از 60 دانشگاه آمریکا نشان داد 70 درصد آنها چندین بار برای کسب نمرات بالا و گرفتن نمره قبولی تقلب کرده اند

دانشجویان رشته ریاضی، علوم کاربردی، آمار و مهندسی بیشترین آمار تقلب را در بین دانشجویان آمریکایی دارند

 70.5 درصد از دانشجویان در فرانسه اعتراف به تقلب کردند که از این تعداد 35.6 درصد در مدرسه هم تقلب می‌کرده اند

شایعترین روش تقلب دانشجویان فرانسوی استفاده از موبایل و برگه های کوچک تقلب است

یک چهارم دانشجویان دانشگاههای انگلیس در امتحانات خود تقلب می کنند که تنها سه درصد شناسایی شده اند

نیمی از دانشجویان کمبریج تقلب می کنند که دانشجویان رشته حقوق با 62 درصد در صدر متقلبان هستند

80 درصد دانشجویان پس از ارتکاب به تقلب احساس گناه کرده اند

طی سالهای 2002 تا 2005، 50 هزار دانشجو از 60 دانشگاه آمریکا مورد بررسی قرار گرفتند که مشخص شد حدود 70 درصد آنها چندین بار برای کسب نمرات بالا و گرفتن نمره قبولی تقلب کرده اند.

در نظرسنجی که از دانشجویان دانشگاههای آمریکا انجام شد 24 درصد از دانشجویان رشته حسابداری، 25 درصد از دانشجویان رشته بازاریابی، 64 درصد از دانشجویان رشته مدیریت و 45 درصد از دانشجویان رشته بازرگانی برای حل تکالیف و گرفتن نمره قبولی به تقلب روی آورده اند.

بر طبق یافته های محققان دانشگاه ایالتی اوهایو آمار نشان می‌دهد که تقلب در بین دانش آموزان و دانشجویان آمریکایی در 50 سال گذشته افزایش چشمگیری داشته و به دلیل نبود برخوردهای جدی از سوی مقامات مسئول آمار دانشجویان متقلب روز به روز بالاتر می‌رود.

یکی از اساتید دانشگاه کانزاس معتقد است افکار عمومی بر این باورند که دانشجویان بیشتر به دلیل نداشتن مهارتهای کافی تقلب می‌کنند اما تحقیقات نشان داده که بیش از 30 درصد این دانشجویان از معلومات کافی برخوردار بوده اما ترجیحا برای گرفتن نمرات بالاتر تقلب می‌کنند.

دانشجویان رشته ریاضی، علوم کاربردی، آمار و مهندسی بیشترین آمار تقلب را در بین دانشجویان آمریکایی دارند.

بر اساس آماری که برای اولین بار از 1815 دانشجو در دانشگاههای فرانسه گرفته شد 70.5 درصد از دانشجویان اعتراف به تقلب در امتحانات کردند که از میان این تعداد 35.6 درصد بطور معمول در دوران مدرسه نیز تقلب می‌کردند.

براساس یافته محققان فرانسوی، تقلب در بین دانشجویان این کشور متاسفانه تبدیل به یک عادت شده و شایعترین روشهای تقلب این دانشجویان استفاده از موبایل و بردن برگه های کوچک تقلب سر جلسه امتحان است.

اکثر دانشجویان دلیل تقلب خود را حجم بالای مباحث درسی و نداشتن انگیزه برای یادگیری این مطالب اعلام کردند. مقامات مسئول دانشگاههای فرانسه اجازه دارند برای دانشجویان متقلب یک ماه تا پنج سال محرومیت از تحصیل در نظر بگیرند.

در کنفرانسی که سال گذشته با موضوع "افزایش تقلب در سیستم آموزش عالی انگلیس" برگزار شد مشخص شد که یک چهارم دانشجویان دانشگاههای انگلیس در امتحانات خود تقلب کرده و از این تعداد تنها سه درصد حین تقلب شناسایی شده و با آنها برخورد جدی و قانونی شده است.

به گفته یکی از دانشجویان ممتاز دانشگاه منچستر: تقلب در دانشگاههای انگلیس امری عادی بوده و بیشتر دانشجویان به دلیل بالا بودن شهریه ها، فشار مالی و ترس از محرومیت تحصیلی اقدام به تقلب می‌کنند.

بر اساس گزارش روزنامه ورسیتی، تقریبا نیمی از دانشجویان دانشگاه کمبریج نیز دست به تقلب زده و در بین رشته های مختلف، دانشجویان رشته حقوق با آماری حدود 62 درصد در رده بالاترین دانشجویان متقلب قرار گرفتند.

معمولترین روشهای تقلب در دانشگاههای جهان

1. نوشتن بر روی بطریهای آب: این مورد یکی از مبتکرانه ترین شیوه های تقلب محسوب می‌شود. دانشجویان برچسب روی بطری را برداشته، برگه تقلب را زیر آن چشبانده و برچسب را مجدد روی بطری چسبانده و با پر کردن بطری از آب به راحتی نوشته های ریز نوشته شده را خوانده و بدون هیچ گونه جلب توجهی تقلب می‌کنند.

2. استفاده از جلدهای خوراکی هایی مانند چیپس، آدامس، شکلات و غذا برای نوشتن تقلب.

3. نوشتن بر روی قسمتهایی از بدن مانند ساق پا و آرنج و یا جا سازی برگه های تقلب داخل آستین و جوراب.

4. کپی برداری از نوشته های دیگران. با اینکه که این روش بسیار قدیمی است اما هنوز در بین دانشجویان طرفداران زیادی دارد.

5. استفاده از کلاه که باعث می‌شود مراقبین توجه کمتری به دانشجو داشته تا وی بتواند به اطراف نگاه کرده و به راحتی از برگه های نوشته شده تقلب استفاده کند.

6. ترک کردن کلاس به بهانه رفتن به دسشتشویی و یا خوردن آب. از این طریق دانشجو خارج از محدوده دید مراقبین می‌تواند به هرگونه منبع اطلاعاتی خارج و داخل دانشگاه دسترسی داشته باشد.

7. ترجمه موتورهای جستجو که با استفاده از آن دانشجو ابتدا موضوع مورد نظر را به زبان دیگری مانند اسپانیایی یافته سپس آن را به انگلیسی ترجمه کرده و از این طریق هیچ ردی از منبع اصلی موضوع به جای نمی‌ماند.

8. عکس گرفتن از مطالب درسی، جستجو در اینترنت، فرستادن جواب صحیح از طریق پیام کوتاه به دیگران از جمله کارهایی است که دانشجویان با استفاده از موبایل انجام می‌دهند.

جدول روشهای دانشجویان برای تقلب در امتحانات

نوشتن بر روی بطریهای آب

استفاده از جلدهای خوراکی هایی مانند چیپس، آدامس، شکلات و غذا برای نوشتن تقلب

نوشتن بر روی قسمتهایی از دست و پا

کپی برداری از نوشته های دیگران

استفاده از کلاه

ترک کردن کلاس به بهانه رفتن به دسشتشویی و یا خوردن آب

عکس گرفتن از مطالب درسی، جستجو در اینترنت، فرستادن جواب صحیح از طریق پیام کوتاه

ترجمه موتورهای جستجو

بر اساس گزارش ساینس دیلی، برخلاف آمار بالای تقلب در اکثر دانشگاههای جهان بررسی ها نشان می‌دهد که 80 درصد از این دانشجویان پس از ارتکاب به تقلب احساس گناه کرده و 82 درصد نیز اعلام کردند که از ویکیپدیا به عنوان منبع اصلی مقالات خود استفاده کردند.

در حال حاضر در بسیاری از دانشگاههای دنیا استفاده از موبایل سر جلسه امتحان، استفاده از هرگونه ابزار الکترونیکی مانند پی دی ای، آی پاد، ساعتهای قابل برنامه ریزی، لپ تاپ و نوشتن هر چیزی روی کف دست ممنوع شده است.

کوچک بودن کلاسها، نبودن تنوع در نوع سوالات، استفاده از نمونه سوالهای تکراری در امتحان از دلایل اصلی رواج تقلب در بین دانشجویان بشمار می رود.

آیا شایعه وجود الکل در دوغ کفیر صحت دارد ؟

بعضی محققان نتایج تحقیقات خود را منتشر کردند و نوشتند: «با توجه به الکل موجود در کفیر که ممکن است در بعضی از نمونه‌ها بر اثر نگهداری طولانی مدت مخمر در داخل محلول و یا تکان دادن آن به هشت درصد هم برسد، حکم شرعی استفاده از آن از مراجع معظم استفتاء شود.»
 
تاریخ انتشار:   ۱۷:۴۲    ۱۳۸۹/۱۰/۱۳
 کد خبر: 84157
 منبع:
 نسخه چاپی سایت تابناک
   
 

آنهایی که اهل نوشیدنی سالم هستند، حتما نام دوغ کفیر را شنیده‌اند. دوغی که با طعم خوب و تخیلی‌اش جای خوبی بین طرفداران نوشیدنی‌های سالم و غیرگازدار (نوشابه‌ای) باز کرده است. اما درمورد کفیر شنیده‌ها نشان از آن داشت که دوغ کفیر دارای مخمری است که موقع گرم شدن یا هنگام تکان دادن بطری‌اش، از خود الکل طبیعی تولید می‌کند.

همشهری جوان در شماره 293 خود نوشت: از آنجا که این دوغ در خط تولید سه کارخانه پر نفوذ از جمله پگاه، کاله و پاک قرار دارد، تصمیم گرفتیم صحت این قضیه را بررسی کنیم. مهندس فرزاد فربد، دانشجوی دکترای صنایع غذایی از دانشگاه تهران و مدیر تحقیق و توسعه شرکت شیر پاستوریزه پگاه خراسان درمورد کفیر تحقیقات کاملی انجام داده که پاسخ سوال‌های ما را داده است.

نام «کفیر» برگرفته از کلمه «ک‍ِف» در زبان ترکی به معنای خوشی و لذت است ولی هر خوشی‌ای که مشکل‌دار نیست! این نوشیدنی ابتدا از قفقاز به دنیا معرفی شد، به اروپا راه پیدا کرد و در روسیه آن‌قدر پرطرفدار شد که پنیر و ماست کفیر هم به بازار آمد. بعد از همه این کشورها، ردپای مدل دوغی‌اش در کشور ما هم پیدا شد و دوغ کفیر تحت یکی از برندهای مشهور به بازار آمد. استقبال ویژه از آن نشان داد که نوشیدنی محبوب قفقاز در ایران هم طرفدار دارد و همین موضوع باعث شد تا کارخانه‌های دیگر نیز وارد رقابت تولیدی شوند. درباره آن خبرهای زیادی منتشر شد و همه تاکید کردند که این نوع دوغ جایگزین مناسبی است برای نوشابه و مزیت‌های فراوانی هم دارد؛ مثلا ضد سرطان و جلوگیری‌کننده از نفخ است، سندرم خستگی را درمان می‌کند و در زیبایی پوست هم تاثیر دارد.

ولی اولین سوال‌ها درباره حلال یا حرام بودن این نوشیدنی باعث شد تا «دوغ کفیر» هم وارد باشگاه مواد خوراکی مشکوک شود. نظر مراجع تقلید درباره این محصول تازه طبیعتا متفاوت بود؛ طبیعی بود برای اینکه باید مواد تشکیل‌دهنده و مخمر این محصول تازه رازگشایی می‌شد تا نظر مراجع درباره سرنوشت آن اعلام شود. بعضی محققان نتایج تحقیقات خود را منتشر کردند و نوشتند: «با توجه به الکل موجود در کفیر که ممکن است در بعضی از نمونه‌ها بر اثر نگهداری طولانی مدت مخمر در داخل محلول و یا تکان دادن آن به هشت درصد هم برسد، حکم شرعی استفاده از آن از مراجع معظم استفتاء شود.»

مهندس فربد، داستان پیچیده کفیر را چنین توضیح می‌دهد: «کفیر یک نوع محصول نوشیدنی تخمیری و پروبیوتیک شیر است که می‌توان آن را نوعی ماست نوشیدنی هم گفت. این دوغ خوش‌خوراک علاوه بر باکتری‌های زنده موجود در ماست، حاوی گونه‌های متنوع‌تری از باکتری‌های لاکتیکی و اسید استیکی (باکتری‌های پروبیوتیک) و همچنین انواع خاصی از مخمرهاست که همین مخمرها هستند که شایعات درباره کفیر را زیاد می‌کنند. » البته سازندگان این دوغ‌ها مدعی‌اند که با توجه به تحقیقات صورت گرفته روی این محصول و تایید خواص سلامتی‌بخش آن، از ارزش تغذیه‌ای و بیولوژیکی فراوانی برخوردار است و برای مصرف‌کننده مضر نیست و بحث حلال و حرام بودن آن هم حل شده است.

کفیر مانند بعضی نوشیدنی‌های لبنی تخمیری دارای خاصیت پایین‌آوردن کلسترول خون است؛ این نوشیدنی تخمیری از مجموعه‌ای از باکتری‌های زنده و مفید برای بدن تشکیل شده ولی سکرآور نیست. کارشناسان شرکت‌های تولیدکننده توضیح می‌دهند که خود کفیر دوغ نیست، یک شیر تخمیری است با طعم خاص خودش. از این شیر تخمیری ماستی تهیه می‌شود که آن را با 50 درصد آب مخلوط می‌کنند و دوغ کفیر را تولید می‌کنند و با همین استدلال می‌گویند که دوغ کفیر حلال حلال است! البته توضیح کارشناس ما این است: «در استارتر دوغ کفیر مخمر هم وجود دارد. مخمرها به طور طبیعی الکل تولید می‌کنند ولی این الکل تولید شده به قدری کم است که به صفر نزدیک می‌شود و در واقع از نظر شرعی خالی از هر گونه اشکال است.»

بد نیست بدانید مخمرها همچنین به عنوان منبع غذایی در انسان و حیوان مورد استفاده قرار می‌گیرند و به‌علت اینکه حاوی مقادیر زیادی ویتامین ب کمپلکس هستند، توسط بسیاری از مردم که از بیماری کمبود ویتامین رنج می‌برند یا مقدار ویتامین موجود در رژیم غذایی آنها کافی نیست، به‌عنوان مکمل غذایی استفاده می‌شود و همیشه مضر نیستند.

نظر مراجع تقلید درمورد دوغ کفیر چیست؟

از آنجا که در پروسه تولید این دوغ- در مراحل مختلف- امکان تولید الکل در درصدهای مختلف وجود دارد، بسیار برای ما مهم بود که نظردفتر مراجع تقلید درمورد مصرف همین اندازه چقدر است.

دفترآیت‌الله خامنه‌ای: در صورتی که مطمئن نیستید که در این دوغ الکل وجود دارد، خوردنش ایراد ندارد.
دفترآیت‌الله وحید خراسانی: باید درباره بودن الکل در آن به قطعیت برسید؛ اگر الکلی نداشت، خوردن آن مانعی ندارد.
دفترآیت‌الله مکارم شیرازی: اگر مطمئن هستید که الکل دارد، نباید مصرف کنید.

اهمیت شورا و مشارکت از دیدگاه اسلام و قرآن

مقدمه

یکی از صفات اهل ایمان این است که در کارها با هم مشورت می کنند ، دربدست آوردن رای درست به مشورت می نشینند و از رای صاحبان نظر و اندیشه بیشترین بهره را می گیرند. بدیهی است که مشورت هم در کارهای فردی و خصوصی و هم کارهای جمعی بسیار مفید و لازم است.

در روایتی از حضرت رسول اکرم (ص) آمده است که : هیچ مردی با کسی مشورت نمی کند مگر آنکه به سوی رشد هدایت می شود.

امر شورا و مشورت آنچنان از اهمیت بسزایی برخوردار است که قرآن مجید یک سوره به نام شورا را به آن اختصاص داده است.

همه می دانیم که با امر شورا ، زندگی در جریان صحیح و تعالی خود پیش می رود. شورا و مشورتی که در آن مصلحت و اندیشه در کنار هم قرار می گیرند وبا اتّکا به قرآن ، عمل صحیح شکل می گیرد. در زندگی

روزمره ، بارها شاهد اعمال نادرست خود بوده ایم. با یک واکاوی می توان دریافت که کارهای شورایی به لحاظ ساختاری و شیوه ی عمل از چهارچوب و اسلوب بهتری برخوردار است.

این قضیه در نظام آموزش و پرورش که خو دیکی از نظام ها و ارگان های حیاتی هر کشور محسوب می شود ، صادق و حکمفرماست. چه بسا که بسیاری از تصمیمات مهم با امر شورا که حاصل دوراندیشی و هم اندیشی صاحبان امر تعلیم و تربیت است گرفته می شود و به اجرا در می آید.

لذا افرادی که در شورا قرار می گیرند خود نیز باید به رای و مشورت دیگران تکیه کرده و در همه ی امور رعایت چهارچوب قوانین را بکنند.

در کتاب نهج الفصاحه آمده است که دوراندیشی در این است که با صاحب نظر مشورت نمایی و مطابق گفته اش عمل کنی.

مشورت و شورا در لغت از « شارالعسل » گرفته شده و به معنای بیرون آوردن عسل از کندو به دست آوردن عسل ناب است . این لغت در اصطلاح به معنای به دست آوردن راه درست و متقن از طریق نظرخواهی از عقلا و خردمندان است .

وجه تسمیه و مشاوره این است که بهترین اندیشه و محکم ترین رای از طریق نظرخواهی و گفتگو با دیگران همچون عسل ناب استخراج شده از کندو ، به دست می آید و هدایت و صلاح و خیرها و خوبی ها در پرتو آن تحصیل و موجب پیروزی می گردد .

دین مبین اسلام بر منزلت شورا تأکید فراوان نموده است . آیات و روایات بی شماری بر این موضوع دلالت دارد از جمله آیه شریفه 38 از سوره مبارکه شورا آن جا که می فرماید : « و آنان که امر خدا را طاعت و اجابت کردند و نماز برپا داشتند و کارشان را با مشورت یکدیگر انجام دادند. از آنچه روزی شان کردیم به فقیران اتفاق کردند . » و آیه 159 سوره آل عمران در سفارش پیامبر با اهل ایمان » بر آنان ببخشای و برایشان طلب آمرزش کن و در امور

با ایشان مشورت نما و آنگاه که تصمیم گرفتی توکل بر خدا کن که خداوند توکل کنندگان را دوست دارد .»

پیامبر و ائمه معصومین نیز بر انجام امور با مشورت و شورا تأکید داشته

اند . از جمله حضرت علی (ع) که در باب شورا فرامین بسیاری داشته و چنین فرموده اند . » من شاور الرجال شارکها فی عقولها » ( کسی که با انسانهای دیگر مشورت می کند در عقلهای آنان شریک است ) در جایی دیگر مشورت کردن را موجب دوری از استبداد دانسته و چنین بیان داشته اند : « انسان همین که خود را در سطح مشورت قرار داد از استبداد دور شده است . »

مشورت با خدا

در بسیارى از روایت هاى برجا مانده از بزرگان و پیشوایان دین درباره مشورت، بر این نکته تأکید شده است که پیش از مشورت با مردم، با خدا مشورت  کنید. امام صادق علیه السلام در حدیثى، تعبیر مشورت با خدا را چنین شرح مى دهد:

یعنى اینکه در آغاز از خداوند طلب خیر کنید. سپس در آن مسئله با دیگران به مشورت بپردازید. هرگاه با یاد خدا آغاز کنید، خداوند نیز خیر را بر زبان هر کدام از بندگانش که دوست بدارد، جارى مى سازد.

جایگاه مشورت در قرآن کریم

آیین جامع اسلام نکته های اساسی و ارزشمندی را با هدف رشد جنبه های مادی و معنوی انسان پیشنهاد می کند. برای نمونه در قرآن کریم و روایت های رسیده از ائمه معصومین علیهم السلام  دانش و مهارت مشاوره با لطافت و

جزئیات لازم به پیروان مکتب اسلام آموخته می شود.

در آیه ی 233 سوره ی بقره می خوانیم :  و الوالدات یرضبعن اولادهن ... و مادران فرزندانشان را دو سال کامل شیر دهند. این برای کسی است که بخواهد دوران شیرخوارگی را به کمال برساند ... پس اگر به توافق و مشورت

با یک دیگر ، قصد از شییر گرفتن فرزند را کردند گناهی برآنها نیست.

ابن عباس در تفسیر این آیه می گوید:

وقتی این آیه نازل شد پیامبر (ص) فرمود : « آگاه باشید که خدا و رسولش از مشورت بی نیاز هستند لکن خداوند آن را رحمت برای امت اسلام قرار داد. پس کسی که مشورت کند ، از به راه راست شدن باز نمی ماند و کسی که آن را ترک کند ، از گمراهی اش کاسته نمی شود. »

بنابراین خداوند حتی درباره ی باز گرفتن کودک از شیرخوردن به پدر و مادر کودک خطاب  می کند که در این باره با یک دیگر مشورت کنند و بدون هم فکری به این کار دست نزنند. همچنین خداوند در سوره ی آل

عمران ، آیه 159 حتی پیامبر اکرم(ص) را – که بی نیاز از مشورت است – به مشورت دعوت می کند و می فرماید : « فیما رحمه من الله ... »

به لطف و رحمت الهی با آنان نرم خویی کردی و آگر درشت خوی و سخت دل بودی ، بی شک از پیرامون تو پراکنده می شدند. پس از ایشان درگذر و بر ایشان آمرزش بخواه و با آنان مشورت کن.

نمونه ی دیگر ، آیه 38 سوره شورا است که خداوند می فرماید : « الذین استجابوا لربهم و اقاموا ... »

خداوند در این آیه چهار ویژگی برای مومنان برشمرده است ، از جمله : لبیک به پروردگار ، برپایی نماز ، مشورت در کارهایشان و انفاق از دارایی شان.

از این آیه استفاده می شود که انسان مومن  اهل مشورت است و در پیشرفت کارهایش ، تنها به عقل و خرد خویش اکتفا نمی کند بلکه از دیدگاه های دیگران نیز نهایت استفاده را می کند.

مشورت ادراک و هشیاری دهد                     عقل ها مر عقل را یاری دهد

سفارش اهل بیت (ع) به مشورت

تلاش در جهت برآوردن نیاز مردم ، ویژگی اخلاقی پسندیده ای است که در آموزه های دین تاکید فراوانی بدان می شود. امام جعفرصادق(ع) به نقل از پیام آور رحمت می فرماید : « کسی که در جهت رفع نیاز برادر مومنش بکوشد ولی او را نصیحت نکند به خدا و رسولش خیانت کرده است.» از این روایت در می یابیم همه نمونه های یاری رسانی به هم نوعان ، جنبه ی مادی نداشته بلکه کمک های معنوی و از جمله راهنمایی و هدایت آنان نیز ارزشمند و مهم است به گونه ای که  بی توجهی به نصیحت و راهنمایی آنها ، خیانت به خدا و رسول (ص) خوانده می شود.                      

حضرت علی (ع) نیز در نامه ای تذکرآمیز ، به محمد ابن ابی بکر نوشته بود : « و انصح المرء اذا استشارک »

انسانی را که از تو مشاوره و نظر می خواهد ، راهنمایی کن.

به فرموده پیامبر(ص) مردم جامعه ای که مشورت را سرلوحه ی کارهای خود قرار می دهند سزاوار زندگی هستند.

هرگاه زمام دارانتان از نیکان و ثروتمندان شما بخشنده باشند و کارهایتان با مشورت انجام گیرد  پس روی زمین ماندن شما بهتر از درون آن است. هم چنین هرگاه فرمان روایانتان از اشراف و ثروتمندانتان بخیل باشند و

امورتان با مشورت همراه نباشد ، در چنین وضعی درون خاک بودن و مردن برای شما برتر از زندگی کردن روی خاک است.

امام سجاد(ع) در بیان اهمیت مسئله مشورت در رساله حقوق خویش ، برای مشاور و کسی که از انسان مشاوره می طلبد ، حقوقی را در نظر گرفته و فرموده است : « حق مراجعه کننده برای مشورت این است که اگر می دانی پیشنهاد موثری برای او داری ، با او در میان بگذار و اگر نمی توانی راهنمایی اش کنی ، او را به کسی که می داند ارجاع دهی.

از دیگر نشانه ای اهمیت مشورت این است که در اسلام حتی به مشورت با دشمنان نیز سفارش شده است. امام علی (ع) می فرماید : « با دشمنانت مشورت کن تا از میزان دشمنی و هدف های آنها آگاه شوی. »

علامه طباطبایی در باره آیه معروف شورا می گوید : در جمله « و امر هم شوری بینهم » به ویژگی مهم و بنیادی مومنان اهل رشد و عمل اشاره شده بدین صورت که آنان در به دست آوردن اندیشه صحیح و دیدگاه جامع و متقن به صاحبان عقل و اندیشه و خرد مراجعه می کنند و ضمن جمع آوری کلیه دیدگاهها ، بهترین آنها را گزینش و تبعیت می کنند و در واقع این آیه ، با آیه « والدین یستمعون القول فیتبعون » نزدیک است : و راه رسیدن به بهترین

راههای موجود در هر عرصه ای برای دستیابی به واقعیت مشورت است : چرا که « و ماتشاور قوم الاو فقوا حسن ما فی ضمیر هم » هیچ قومی در کارهایشان با یکدیگر مشورت نکردند مگر آنکه به بهترین راههای موجود دست یافتند . از دیدگاه پیامبر اسلام (ص) ، بقای جامعه ای که فاقد سنت مشورت است ، در خطر است ، چرا که فقدان سنت مشورت در جامعه ، شخصیت افراد را می کشد و رشد فرهنگ و اندیشه ها را متوقف می سازد . در این باره پیامبر اعظم (ص) می فرماید : « مشورت دری در مقابل هجوم پشیمانی و مایه ایمنی از سرزنش است.»

و بزرگان دین چنین توصیه می کنند :

پیش از تصمیم گیری ، مشورت کن و پیش از عمل بیندیش ، حضرت امام علی (ع) هیچ قومی با یکدیگر مشورت نکردند مگر آن که به راه پیشرفت خود رهنمون شدند . حضرت امام حسین (ع)

در مشورت نخستین کس مباش که نظر می دهد و از اظهار نظر تا پخته بپرهیز .

حضرت امام صادق (ع)  چرا شورا ؟ رسول خدا (ص) و جانشینان آن حضرت با آنکه معصوم بودند و حتی با قطع نظر از وحی و مقام والای الهی از نظر فکر و بینش و منش از مشورت بی نیاز بودند با مشورت کن دو نکته را تعقیب می کردند :

1 -  اهمیت مشورت و شورا را به مسلمانان یادآوری کنند و این روحیه را در عرصه های مختلف ، جامعه اسلامی ، ایجاد و تقویت نمایند .

2 -  ضمن آموزش عملی به مسلمانان بیاموزند که چگونه به این سیره عمل کنند و از نمرات درخشان آن برخوردار شوند ، پس از آن حضرت این سنت الهی را به نیکی استمرار بخشند و زندگی را بر اساس مشورت بنیاد نهند .

شورا مایه انس و صفا و الفت اجتماعی ، پیوند مردم ، ارزش یافتن آنان ، استفاده از دیدگاهها و مواضع فکری و علوم و آگاهی دیگران ، پرهیز از استبداد رای و پی آمدهای وخیم خود رایی ، مشخص شدن قدر و جایگاه انسانها

در امور اجتماعی و عرصه های فکری و فرهنگی می گردد .

یکی از عوامل موفقیت پیامبر اکرم (ص9 در پیشبرد هدفهای اسلامی ، همین مسئله مشورت بوده است . آن حضرت نشان داد که با مشورت و رعایت اصول و مبانی مدیریت می توان جامعه را در موقعیت های بحرانی به سلامت اداره کرد و خودرایی و خودسری را ، که از بزرگترین آفتهای فرهنگی و اجتماعی است ، از ساخت اجتماع دور ساخت . آن حضرت به همگان آموخت که همه انسانها ، حتی آنها که از فکر قوی برخوردارند و صاحب بهترین افکار و اندیشه اند ، به مشورت نیازمندند و اگر خود را از مشاوره با دیگران بی نیاز بینند ، خود استبداد و استکبار می یابند . اما اگر با مردم مشاوره و رایزنی داشته باشند و شخصیت ، دیدگاههای آنان را نادیده نگیرند و از استعدادهای آنان

بهره برند ، نه تنها از خطر فرو رفتن در استبداد دور می گردند ، بلکه به آرا و اندیشه های محکم و متقن ، دست می یابند تجارب تاریخی نشان داده است که بهترین افراد و محکم ترین نظامها در صورت فرو رفتن در استبداد به

هلاکت می رسند ، جنبه مردمی خود را از دست می دهند و در مسیر انحطاط می افتند .

در این باره امیر مومنان (ع) می فرمایند : « من استبد برایه هلک » هر کس استبداد رای ورزد ، هلاک می شود .

اثرات شورا و مشورت حتی به عرصه ادبیات و علم اخلاق نیز وارد شده است .

مولوی در این باره می گوید :مشورت کن با گروه صالحان از پیمبر « امر شاورهم » بدان این خردها چون

مصابیح انور است  بیست مصباح از یکی روشن تر است.

مشورت در سیره پیامبر (ص) :

1 -  از نمونه های برجسته سیره مشاوره پیامبر (ص) جنگ بدر است که در باره اصل جنگ ، تعیین مکان نبرد و اسیران جنگ با یاران خود مشورت کرد و فرمود : « اشیروا اعلی ایهاالناس » ای مردم آراء خود را برایم بگویید .

2 -  در روز حدیبیه نیز در موضوعهای مختلفی به مشورت پرداخت .

3 – در فتح مکه ، هنگامی که آمدن ابوسفیان به حضرت گزارش شد ، با اصحاب مشورت کرد .

4 -  در غزوه طائف ، پس از محاصره ، پیامبر اسلام (ص) با اصحاب خود مشاوره کرد و سپس تصمیم گرفت .

5 -  در غزوه تبوک ، در امور مختلف ، با اصحاب خود به مشورت پرداخت ، «اشیروا علی » فرمود و نظرهای صائب و آرای صحیح و نوین اصحاب را مورد ستایش قرار داد .

6 -  در جنگ احد در باره اینکه سپاه اسلام در مدینه مستقر شود یا بیرون رو ، با اصحاب مشورت کرد و با اینکه خود موافق نبود نظر اصحاب را پذیرفت . پیامبر (ص) در مورد اعزام افراد برای تبلیغ و اداره امور یک منطقه و

اعطای مسئوولیت به منظور فرمانداری و استانداری و مدیریت حکومت بخشی از مناطق تحت اداره خویش با اصحاب مشورت می کرد .

خصوصیات مشاورین

بسیاری از روایات مشورت را با چهار گروه سزاوار دانسته اند : افراد آگاه ، اشخاص آزاده و با ایمان ، و افراد با حسن نیت ، علاقمند و دلسوز. حضرت علی (ع) نیز خصوصیات کسی که مورد مشورت قرار می گیرد را اینگونه بیان می کند : « بهترین کسی که می توانی با او مشورت کنی کسی است که دارای علم و تجربه و دوراندیشی باشد . »

روایتی از امام رضا (ع) نیز چنین است : « در محضر امام رضا (ع) سخن از پدر بزرگوار ایشان شد حضرت فرمودند : « هیچ کس به اندازه پدر من دارای عقل و خرد نبود اما در عین حال پدرم با غلامان سیاه مشورت می کرد . به او

خرده می گرفتند که چرا با غلامان مشورت می کنی ، حضرت می فرموند : « چه بسا خداوند سخن خود را بر زبان این غلامان جاری کند . »

حضرت امیر مومنان (ع) می فرماید : برای در امان ماندن از لغزشها و پشیمانها با صاحبان خرد مشورت کن . ر شاور ذوی العقول تامن الزلل و النوم

شورا و مدیریت مشارکتی

شورا و مشورت پیش از آنکه رنگ و بوی سیاسی و اجتماعی بگیرد یک اصل عقلانی است . کافی است به خاطر بیاوریم که انسان موجودی است طبیعتا" اجتماعی تا عقلانی بودن اصل شورا و مشورت را بدون هیچ استدلالی بپذیریم . اما با این حال آموزه های فراوانی در کتاب و سنت دین اسلام وجود دارد که بر این اصل عقلانی زندگی اجتماعی انسان صحه می گذارد .

در طول تاریخ نیز با موارد معروفی از رویکرد شورایی دراداره جوامع و یا تشکیل حکومت برخورد می کنیم : مثلا" در امپراطوری روم باستان، سنای روم اداره جامعه و سیاستگذاریهای کلان آن را بر عهده داشت و اعضای آن یعنی

سناتورها از قدرت بسیاری برخوردار بودند . در عهد حاکمیت کلیسا در قرون وسطی نیز اداره بخش بزرگی از جامعه بر عهده شوراهای کلیسایی بود که گاه ، حتی پادشاهان را نیز زیر نفوذ خود داشتند. با ورود به عصر مدرنیته و

صنعتی شدن جوامع ، این شوراها خود را در قالب احزاب ، اتحادیه های کارگری و حتی کافرمایی و دیگر مظاهر شورا نشان دادند . در برخی از کشورها ، به خصوص در کشورهای اروپایی ، این اتحادیه ها از قدرت بسیاری نیز برخوردارند ، برای خوداحزابی تشکیل داده و در پارلمان کشور خود نمایندگانی هم دارند و حتی پس از پیروزی درانتخابات ، اعضای دولت را نیز تعیین می نمایند.

در کشور ما نیز به دلیل اهمیت شورا و مشورت در آموزه های دینی و تاریخی  ،رویکرد شورایی در اداره جامعه از اهمیت فراوان برخوردار است . اصل هفتم قانون اساسی در جهت تأمین این دستور چنین مقرر داشته است : « طبق دستور قرآن کریم : « وامر هم شوری بینهم » و « شاورهم فی الامر » شوراها : مجلس شورای ملی ، شورای استان ، شهرستان ، شهر ، محل ، بخش ، روستان و نظایر اینها از ارکان تصمیم گیری و اداره امور کشورند . موارد طرز تشکیل ، حدود اختیارات و وظایف شوراها را از این قانون و قوانین ناشی از آن معین می کند . »

فایده هاى مشورت

رایزنى با افراد صاحب نظر، سودهاى فراوانى به همراه دارد که برخى از آنها عبارتند از:

1. رشد و پیشرفت: امام حسن مجتبى علیه السلام در این باره مى فرماید: «هر گروهى که مشورت کند، به راه رشد و هدایت رهنمون شده است.» هدایت شدن، یعنى حرکت کردن در راه راست و بى گمان، خرد جمعى در مقایسه با خرد فردى، درست ترین و بهترین ها را انتخاب مى کند و به رشد نزدیک تر است. به عقیده مشاوران کاردان، یکى از هدف هاى فرایند مشاوره، بنا بر نظریه سلسله مراتب نیازهاى انسانى مازلو، نیازهاى اولیه او و از جمله آنها رشد و تکامل فرد است. حضرت على علیه السلام مى فرماید: «مشورت، عین راه یابى است.» نیز فرموده است: «هر که با خردمندان مشورت کند، با انوار خردهاى آنان روشنى یابد و به راه راست و رستگارى هدایت شود.»

2. بالا رفتن قدرت تصمیم گیرى: از دیگر فایده ها و هدف هاى مشاوره در نظر مازلو، تسلط بر شیوه هاى برخورد، حل مشکل، تصمیم گیرى و اعتماد به نفس است. روبه رو شدن با فکرهاى گوناگون، فرصت هاى بهترى از تصمیم گیرى و شیوه هاى برخورد را به انسان مى بخشد و قدرت انتخاب و تصمیم گیرى او را بالا مى برد. در نتیجه، به توانایى او در حل مشکلات و رسیدن به موفقیت مى افزاید.

3. رهایى از پشیمانى: اگر انسان در انجام دادن کارهاى مهم با دیگران مشورت کند، حتى اگر در کارى شکست هم بخورد، کسى او را سرزنش نمى کند، چنان که در سخن امام کاظم علیه السلام آمده است: «هر کس مشورت کند، اگر درست عمل کرد، تحسین مى شود و اگر اشتباه کرد، سرزنش نخواهد شد.»

همچنین امام جعفر صادق علیه السلام به نقل از تورات مى فرماید: «کسى که مشورت کند، پشیمان نخواهد شد.»

4. از بین رفتن غرور کاذب: هنگامى که فردى با دیگرى مشورت مى کند، ناخواسته به این حقیقت اعتراف مى کند که اندیشه هایى بالاتر از اندیشه هاى او نیز وجود دارد. در نتیجه، از دام غرور و خودرأیى رها مى شود و

فروتنى اختیار مى کند. در نامه امام على علیه السلام به محمد بن حنفیه آمده است: «کسى که خود را بى نیاز از نظر دیگران بداند، در معرض خطر واقع مى شود و هرکس آراى دیگران را بپذیرد، خطرگاه ها را مى شناسد.»

5. ایجاد هم زمان حس دیگرخواهى و اعتماد دوسویه: در فرآیند مشاوره، مراجعه کننده از مشکلات شخصى خود براى مشاور سخن مى گوید و درد دل مى کند. در این میان، شایسته است مشاور، مشکل او را از آنِ خود بداند و در

آن خوب بیندیشد تا بتواند نهایت توان و تلاش خود را در رفع آن به کار بندد. بدین ترتیب، مشاور اعتماد لازم را میان دو طرف ایجاد مى کند و از موانع موجود در برقرارى ارتباط خود و مراجعه کننده مى کاهد و براى به

سلامت گذشتن از بحران پیش آمده، ایده هاى راه گشا و ارزنده اى را به وى پیشنهاد مى کند.

6. تقویت بنیان اعتماد به نفس: بى گمان، از هدف ها و انگیزه هاى مشورت اهل بیت علیهم السلام با یاران خویش، رشد و بالندگى شخصیت آنها و ایجاد یا تقویت حس اعتماد به نفس در آنان بوده است. تا بدین وسیله آنها را از

توانایى درونى شان آگاه سازند و به بهره گیرى از آنان فراخوانند.

پیشوایان دین بر اثر هم فکرى و رایزنى با پیروانشان، ذهن آنان را از ایستایى، پس روى و رخوت مى رهاندند و بر گستره اندیشه و عقل شان مى افزودند.

مشورت، راه گشاى امور

یکى از کارهاى ستوده و مؤکد اسلام، مشورت است. «مشورت، پویشى است که به انسان کمک مى کند تا با استفاده از آرا، اندیشه ها و دیدگاه هاى مختلف،توانایى ها و استعدادهاى خود و دیگران را بشناسد و با موقعیت ها و

امکانات فردى و اجتماعى و نیز با محدودیت ها، کاستى ها و نارسایى ها آشنا شود و از فرصت هاى تحصیلى، شغلى، حرفه اى، شخصى و اجتماعى بهتر استفاده کند و براى حل مشکلات خود و جامعه راه حل مناسبى بیابد». به تعبیر زیباى مولانا: این خِردها چون مصابیح انور است      بیست مصباح از یکى روشن تر است

مشورت، عامل تکامل عقل

آن گاه که انسان پا به عرصه هستى نهاد، در مقام اشرف آفریده ها و جانشین خداوند در زمین از او یاد شد. این جانشین الهى از عقل کامل بى بهره است، بلکه کاستى هایى در وجود او گذارده شده و هدف از این وضعیت، آن است که آدمى بتواند با استفاده از شرایط و امکانات موجود، به بالندگى و کمال خود برسد.

به سبب این عقل ناقص، آدمى در برخى از فراز و نشیب هاى زندگى، خود به تنهایى قادر به تصمیم گیرى نیست و خِرد دیگران را در عقل خویش سهیم مى سازد و در موقعیت هایى پیش آمده، ناچار به رایزنى و راهنمایى خواستن از آنان است. بر این اساس، مشاوره با افراد اندیشه ورز، یکى از عوامل رشد و تعالى خرد انسان به شمار مى آید که گاه غفلت از آن، مانعى جدى در راه پیشرفت خرد و شعور انسان به شمار مى رود.

با چه کسانى مشورت کنیم ؟

کسى را که انسان به عنوان مشاور خویش برمى گزیند، باید از ویژگى هاى شایسته اى برخوردار باشد که برخى از آنها عبارتند از:

1. بهره مندى از عقل و آگاهى: در سخنان گهربار اهل بیت علیهم السلام به دو ویژگى عقل و علم مشاور، بیش از دیگر ویژگى هاى وى اشاره شده است. امام على علیه السلام در این باره مى فرماید: «با دشمن عاقلت مشاوره کن، ولى از دوست نادانت بر حذر باش».

همچنین آن حضرت فرمود: «بهترین اشخاص براى مشورت، افراد عاقل، دانشمند، محتاط و با تجربه هستند». از رسول اکرم صلى الله علیه و آله نیز نقل مى کنند که فرمود: «از عاقلْ رهبرى جویید تا به راه راست برسید و وى را

نافرمانى نکنید که پشیمان مى شوید».

2. دین دارى و پرهیزکارى: از هر فرد عاقلى نمى توان راهنمایى گرفت؛ زیرا ممکن است او ما را تنها به خواسته هاى دنیوى رهنمون شود و از معنویات و امور اخروى غافل سازد. ازاین رو، ائمه علیهم السلام تأکید مى کنند که

افزون بر آنکه مشاور باید عاقل باشد، دین دار و پرهیزکار نیز باشد. حضرت على علیه السلام مى فرماید: «در کارهاى خود با افراد خداترس مشورت کن، تا راه درست را بیابى».

3. باتجربه بودن و دوراندیشى: بهتر است در کارهاى مهم زندگى، با افرادى که از بینش عمیق و دوراندیشى بى بهره اند، مشورت نکرد. حضرت على علیه السلام در این زمینه مى فرماید: «با دوست مهربان دوراندیش مشورت کن که

پیروزى مى آورد.» نیز فرمود: «در امور خود با فرد ناآگاه مشاوره مکن».

4. رازدارى: مشاور انسان باید امین و رازدار باشد تا اسرار شخصى فرد نزد وى محفوظ بماند و آبرویش تهدید نشود. امام صادق علیه السلام در حدیثى گران بار به چند محور اساسى اشاره کرده است که بخشى از آن چنین است:

چهارمین حد مشورت این است که مشاور باید از سرّ تو آگاه باشد و این سبب مى شود که میزان آگاهى او از موضوع به اندازه آگاهى خودت از آن مسئله باشد. پس [باید رازدار باشد تا] راز تو را پنهان نگه دارد و آن را

بپوشاند.

رسول اکرم صلى الله علیه و آله نیز فرمود: «شخص مشاور باید امین و قابل اعتماد باشد.» «به منظور اینکه جلسه مشاوره بیشترین تأثیر خود را داشته باشد، مراجعه کننده باید از این موضوع مطمئن شوند که هر آنچه به مشاور مى

گویند، در نهایت رازدارى با آن برخورد خواهد شد».

امام صادق علیه السلام در بیان محورهاى مشورت، این مهم را چنین گوشزد مى کند: «مشاور باید دوست و همدل باشد. در این صورت، اگر او را از راز خود باخبر کردى، آن را پنهان نگاه مى دارد». در واقع مشاور با ایجاد حس

صمیمیت میان خود و مراجعه کننده، مشکل او را از خود مى داند و تا حد ممکن، در فاش نشدن آن مى کوشد. نتیجه ایجاد چنین اعتمادى در پرتو درایت مشاور، آن است که مراجعه کننده با اعتماد به مشاور، به راحتى مشکلات خود را با او بازگو مى کند و به دنبال آن، مشاور به شناختى درست و دقیق از او مى رسد.

نقش شورا در نهاد آموزش و پرورش

یکی از مهمترین و موثرترین نهادهای اجتماعی، نهاد آموزش و پرورش است که رسالت و مسئولیت پرورش کودکان، نوجوانان و جوانان و انتخاب و انتقال عناصر فرهنگی را به نسل نو خاسته برعهده دارد. در چنین نهاد گسترده و پیچیده ای، استفاده از اندیشه ها و تجارب صاحبنظران و دست اندرکاران تعلیم و تربیت و تشکیل شوراهای مختلف برای اتخاذ تصمیم های بایسته وشایسته کاملا ضرورت دارد.

یکی از شوراهای مهمی که در آموزش و پرورش کشور نقش اساسی دارد، شورای عالی آموزش و پرورش است.

اهمیت و جایگاه شورای عالی آموزش وپرورش در تعلیم وتربیت کشور بستگی تام و تمام در توفیق و تحقق یافتن صحیح اهداف و وظایف شورا می باشد. در نظام تعلیم و تربیت مطلوب که روش های آموزش و پرورش، مقررات، نظامنامه ها و برنامه ها، به تناسب درجه کارایی و سودمندیشان در پرورش استعدادها، و تلطیف علایق و در نتیجه تامین نیروی انسانی مورد نیاز جامعه از طریق پرورش انسانهای خلاق، بالنده، رشدیافته، متعادل و کمال یافته، منظور نظر است، ضرورت وجود مرجعی که به بررسی مسایل بنیادی تعلیم و تربیت بپردازد، کاملا محسوس است. چنین مرجعی باید بتواند از دوباره کاری ها، ناهماهنگی ها و بحران های آموزشی و برداشت های بیهوده بکاهد و پویایی نظام آموزشی و نیز اصالت آن را همواره در نظر داشته باشد و زمینه را برای انتقال عناصر فرهنگی جامعه به نسل نو، با توجه به معیارهای فلسفی، علمی-  اجتماعی و اداری فراهم سازد.

شورای عالی آموزش و پرورش را در ایران، با رسالتی بس مهم در ارایه اهداف و خط مشی کلی تعلیم وتربیت، می توان چنین مرجعی دانست.

گرچه در هر یک از دوره های تحصیلی، برنامه هایی متناظر با هدف های مربوط و متکی بر اصولی ویژه، تدارک دیده می شود. لکن، توالی برنامه ها و تناسب بین رشته های تحصیلی و نیازها و تصویب آیین نامه هایی که ناظر بر هدف های کلی و اساسی باشد، نباید از نظر دور بماند و سهم شورای عالی آموزش و پرورش در این مورد سهمی بزرگ است و در استقرار نظامی پویا و پرثمر در آموزش و پرورش کشور کاملا موثر است.

با توجه به مطالبی که بیان شد، می توان گفت که شورای عالی آموزش و پرورش، به منزله پارلمان کوچکی در نظام تعلیم و تربیت کشور به شمار می رود زیرا  که با مطالعه مستمر فرآیند آموزش و پرورش ایران و کیفیت آموزش و پرورش  کشورهای مختلف و استفاده از نتایج مطالعات و تجارب ملی و بین المللی به ارایه نظرات در مورد سیاست ها و خط مشی آموزش و پرورش کشور، بررسی و تصویب برنامه های درسی، تهیه و تدوین ضوابط و مقررات آموزشی، در راستای، قانون اساسی و قوانین عمومی کشور پرداخته و می پردازد.

به استناد ماده1 قانون تشکیل شورای عالی آموزش و پرورش، سیاست گذاری در حوزه وظایف آموزش عمومی و متوسطه برعهده این شورا بوده است و بنا بر ماده 4 همان قانون هیچ یک از مقررات آموزشی وپرورشی کشور که با وظایف شورا مربوط است قبل از تصویب در شورای عالی آموزش و پرورش رسمیت نخواهد یافت و

مصوبات آن برای موسسات ذیربط لازم اجرا» است.

با تعمق و دقت نظر در هر یک از وظایف 15گانه شورا، اهمیت، گستردگی و حوزه مسوولیت این شورا را در پیشبرد کمی و کیفی نظام آموزش و پرورش، به خوبی نشان می دهد و در این وظایف، اکثر عناصر تشکیل دهنده یک نظام آموزشی نظیر:

•        اهداف آموزش و پرورش

•        سیاست ها و خط مشی کلی آموزش و پرورش

•        ساختار آموزشی

•        برنامه های درسی

•        برنامه ریزی توسعه

•        تربیت و تامین معلم و سایر نیروی انسانی مورد نیاز

•        مقررات آموزشی، پرورشی، انضباطی و...

•        شوراهای مختلف و نظام مشورتی

•        ضوابط ارزشیابی (امتحانات)

مورد توجه قرار گرفته است.

اظهار نظر دقیق و همه جانبه در مورد میزان تحقق هر یک از وظایف شورا و کاربرد مصوبات آن در وزارت آموزش و پرورش، پژوهش و ارزیابی جداگانه ای را می طلبد که پیشنهاد می شود با خواست شورا، این مهم صورت گیرد.

و در حال حاضر برای سیاست گذاری و تصویب قوانین و مقررات آموزش و پرورش در کشور، کمیسیون ها و شوراهای متعدد و گاهی موازی با آن فعالیت دارند که اهم آنها عبارتند از:

•        کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی

•        شورای عالی انقلاب فرهنگی

•        شورای عالی هماهنگی فنی وحرفه ای

•        شورای عالی برنامه ریزی وزارت فرهنگ و آموزش عالی

•        شورای سازمان پژوهش و برنامه ریزی آموزشی

کم توانی سازمان های ذیربط وزارت آموزش و پرورش و عملکرد آنها در جهت تهیه و تدوین و ارایه طرح ها، برنامه ها، آیین نامه های مختلف و تسریع در ارسال به موقع آنها، برای تصویب در شورا و کمیسیون های وابسته به شورا و ترکیب هر یک و میزان وقت گذاری برای موضوعات مربوط و مکانیزم طرح مطالب در شورا، وقت گذاری اعضا»، نوع استفاده از اعضای غیررسمی  شورا، دیدگاه های صاحبنظران، کارشناسان و مجریان و میزان استفاده از پژوهش ها، بررسی ها و ارزشیابی های انجام شده در مورد مسایل آموزشی و پرورشی و میزان ارتباط اعضا» شورا، اعضا» کمیسیون ها با مسوولان و مجریان از طریق حضور در استانها و ارزشیابی از مصوبات ابلاغ شده و آگاهی از میزان تاثیر مصوبات در پیشبرد نظام آموزش و پرورش و مهمترین مساله یعنی، معتقد بودن و باور داشتن دست اندرکاران آموزش و پرورش کشور به این مهم که "تصمیم گیری برای میلیون ها کودک و نوجوان امری است ظریف، دشوار و گسترده که نیروی انسانی کارآمد و مومن و مخلص و اعتبارات پژوهشی و مشورت و هماهنگی همه جانبه را می طلبد."

مطالعه و بررسی مصوبات شورای عالی آموزش و پرورش، نشانگر این واقعیت است که بیشترین مصوبات، مربوط به بررسی وتصویب اساسنامه ها، مقررات اجرایی و انضباطی مدارس، آیین نامه ها و مقررات مربوط به ارزشیابی دروس (امتحانات) در شکل های داخلی و نهایی، جدول ساعات درسی دوره ها و رشته های مختلف

تحصیلی بوده است  مشکلات مبتلا به وزارت آموزش و پرورش، فعالیت و نوع تصمیم گیری در کمیسیون ها و شورا را، تحت الشعاع قرار داده است. گرچه رسیدگی و اتخاذ تصمیم در موارد فوق مربوط به وظایف شورا می باشد و توجه به هر یک کاملا ضرورت دارد، ولی مکانیزم بررسی و تصویب این موارد و عواملی که بدان ها

اشاره شد، موجب شده است که موضوعات مهمی  در دستور کار شورا قرار نگیرد موضوعاتی نظیر:

تعیین خط مشی آموزشی وزارت آموزش و پرورش

تایید انطباق کتاب های درسی با برنامه های مصوب شورا

بررسی و تصویب طرح های توسعه در مراحل و رشته های مختلف تحصیلی، براساس

احتیاجات نیروی انسانی و با توجه به امکانات کشور بررسی و تصویب طرح های لازم برای بسیج و مشارکت مردم در امر آموزش و پرورش، تذکر این نکته ضرورت دارد که برابر مفاد لایحه قانونی، طرح های مربوط به هر یک از موارد فوق، باید از طریق دستگاه های ذیربط برای اظهار نظر و یا تصویب به شورای عالی آموزش و پرورش ارایه شود.

مصوبات شورا حاکی از آن است که بندهای، (6و7و8و10و15) موضوع وظایف و اختیارات شورای عالی آموزش و پرورش انجام یافته و برای بقیه اقدام خاصی صورت نگرفته است.

نتیجه گیری :

شورا و مشاوره یکی از مباحث مهمی است که در فرهنگ اسلامی مورد توجه خاص قرارگرفته است. مشورت با مردم درمسائل مختلف زندگی و جامعه باعث رسیدن به راه حل های بهتر و دقیق تر و جلوگیری از تکرار اشتباهات می باشد. یکی از ارکان مهم جامعه مدرسه می باشد. که تصمیم گیری صحیح مبتنی بر تعلیم و تربیت اسلامی در آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. دراین تصمیم گیری مسئولین مدرسه و معلمین نقش ویژه ای را ایفا می کنند. که تحت عنوان شورا می توان آن را مورد بررسی و نقد قرارداد.

 شورای معلمان جمعی است از معلمان و اداره کنندگان مدرسه که به منظور بحث و تبادل نظر و هماهنگی درامور آموزشی، پرورشی واداری آموزشگاه و تامین مشارکت معلمان درحسن جریان آموزشی، پرورشی و اداری مدرسه تشکیل می گردد.

دنیای پر تحول امروز با تغییرات سریع و مداوم همراه است. پاسخگویی به نیازهای امروز و فردای دانش آموزان ایجاب می نماید که دانش روز، در قالب روش های متناسب و جدید به دانش آموزان ارائه گردد.

تغییر و تحول در محتوا و روش، بدون مشورت و کمک متقابل معلمان با یکدیگر امکان پذیر نیست و این امر در شورای معلمان که محیطی برای تبادل تجربه هاست، بهتر تحقق می یابد.

برای دست یابی به این نیاز لازم است شورای معلمان را تجهیز کرد و جوی را درمدرسه ایجاد نمود که در آن آموزش بامحیط اجتماع و تحولات آن انطباق یابد.

   اهداف وفواید شورای معلمان:

     1- محلی برای بالابردن مهارت و کارایی معلمان در اثر آموزش در شورا

   2- موقعیتی برای بهبود جو سازمانی و افزایش روحیه کارکنان و ایجاد الفت بین آنها

   3- محلی برای بازگویی، تجزیه و تحلیل و بررسی هدف های تعلیم و تربیت درکل و اهداف   مدرسه در جزء.

    4- وسیله ای سودمند برای هدایت و راهنمایی همکاران جوان و آماده سازی معلمان جدید.

   5- محلی برای تصحیح روش ها.

   6- امکانی برای ارزیابی افراد از خود و دیگران.

    7- محلی برای بررسی مسائل آموزشی، درسی، رفتاری و اخلاقی دانش آموزان.

   8- ایجاد احساس شخصیت و مسئولیت در معلمان.

   در مشورت کردن، محاسنی همچون تفقد از نیروها و دخیل کردن آنها در تصمیم سازی، شکوفایی استعدادها گزینش بهترین رای، ایجاد انگیزه و علاقه برای اجرای تصمیم نهایی، نهفته است.

راهبردهای بهبود و غنی سازی شورای معلمان

1.    افزایش اطلاعات معلمان از اهمیت و نقش شورا و وظایف و اختیارات آنها

2.   تشکیل شورا با برنامه و اطلاع و دعوت قبلی باشد و ساعت شروع و خاتمه آن با استفاده از  نظرات معلمان تنظیم و اعلام شود

3.  مشخص نمودن موضوعات مورد بحث در جلسات، تا شرکت کنندگان بتوانند اطلاعاتی در زمینه بحث موردنظر جمع آوری کنند.

4.  مشخص نمودن مکان شورا و توجه به مواردی از جمله گنجایش، نور، دما، صندلی، وسایل صوتی، دور از سر و صدا بودن و...

5. اختصاص لحظات اولیه شورا به شنیدن نقطه نظرات همکاران.

6.  متکلم وحده نبودن مدیر در جلسات شورا.

7.  تنظیم برنامه های شورا به نحوی که علاقه معلمان رابه فعالیت های حرفه ای افزایش داده و باعث ایجاد انگیزه شود.

 8. انتخاب دبیر جلسه برای نوشتن گزارش هر جلسه و تعیین رابط میان مدیر و معلمان به منظور طرح نظرات معلمان و مشخص کردن موضوع نشست بعد.

  9. تشکیل شورا به منظور آشنایی و آگاهی معلمان از شیوه نامه ها، قوانین، شرح وظایف، امتحانات، نظام نمره دادن،الگوهای تدریس، روش های نوین ارزشیابی و نحوه فعال سازی دانش آموزان در فرآیند آموزش.

10. بحث در مورد دانش آموزان مشکل دار و ارائه راه حل های مناسب و مطلوب به منظور حل مشکلات این گونه دانش آموزان، مطرح نمودن مشکلات واقعی مدرسه و تبادل نظر پیرامون حل آنها.

 11. پیگیری مداوم تصمیمات اتخاذ شده در جلسات شورا

 12. اداره کردن شورا توسط معلمان به صورت نوبتی.

13. بحث و تبادل نظر در خصوص تقویت روابط مربیان، معلمان و اولیای دانش آموزان.

برگزاری جلسات منظم و مستمر، و بیان اهداف آموزش، انتظارات مدرسه از کارکنان، ملاک های دقیق ارزشیابی از عملکرد و راه های باز خورد آن به وضوح و به طور روشن.

 14. تشکیل شورای معلمان به صورت کارگاه آموزشی به نحوی که استاد از خارج و دستیار از خود معلمان باشد.

15.  تشکیل شورا در قالب بازدید از مراکز علمی (در خارج از مدرسه) و بحث و نقد مشاهدات.

16. تشکیل جلسه به منظور آگاهی از مشکلات معلمان (در صورت قابل طرح بودن) و بحث و تبادل نظر در مورد حل مشکلات.

17.  شرکت مدیر در جلسات شورای مدرسه و فرصت دادن به معلمان برای اظهار نظر خود، و هدایت جلسه به هدف مشترکی که هست و نتیجه گیری لازم از هر جلسه

18.  برخورد مناسب مدیر مدرسه با نظرات معلمان.

19.  برگزاری جلسات به منظور رسیدن به هدف نه انجام وظیفه وظاهرسازی و به خاطر رفع تکلیف.

20. تدریس معلمان در شورا به صورت نوبتی به منظور مجهز شدن معلمان به الگوهای برتر تدریس.

21. نمایش فیلم های تربیتی و آموزشی در شورا و بحث و تبادل نظر درباره آن ها.

22.  دعوت از مسئولان اداره جهت شرکت در جلسات شورا به منظور آشنایی نزدیک با مسائل، مشکلات و نقطه نظرات معلمان.

23.  با اجتناب از طرح مسائل حاشیه ای، نگذاریم مدت زمان جلسات شورا طولانی، و باعث خستگی همکاران شود.

24. دعوت از استادان مجرب و متخصص در خصوص آموزش مسائلی نظیر نحوه تهیه طرح درس، نحوه تدریس، نحوه به کارگیری فن آوری و...

25.  عدم سرزنش و تحقیر معلمان توسط مدیر مدرسه در جلسات شورا.

26. ارائه مقالات علمی توسط معلمان در شورا و آشنا کردن معلمان با سایر موسسات علمی و آموزشی.

27.  دعوت از صاحب نظران مسائل تربیتی و مسئولان شهر،برای پربار کردن جلسات شورا.

28. تاکید به وقت شناس بودن شرکت کنندگان، آشنایی با موضوع بحث، ارائه تجربیات خود و احترام به نظرات و عقاید دیگران.

29. مطرح نمودن مشکلات شغلی معلمان، از جمله روش های نوین تدریس، روش های آزمون سازی، طراحی و تولید وسایل کمک آموزشی و نحوه استفاده از آن ها در جلسات شورا.

30. تنظیم محتوای شورا به گونه ای باشد که علاوه بر افزایش اطلاعات علمی و حرفه ای، به طرح خلاقیت و ابتکار معلمان بپردازد و به حل مشکلات آنان کمک کند.

31. دعوت از اولیای متخصص دانش آموزان در جلسات شوراهای پایه ای برای رفع مشکلات آموزشی و پرورشی.

32. اداره کننده جلسه باید وقت شناس خوش برخورد، مسلط به مسائل مورد بحث و بی طرف باشد. ضمنا توانایی اداره جلسه را داشته باشد.

33. ارائه مطالب مورد بحث در هر جلسه شورا به صورت مکتوب به مدیر مدرسه و پیگیری مدیر برای رفع مشکلات مطروحه در شورا.

امید است روزی فرا برسد که مشورت و شورا ها زیر بنای تمام تصمیم گیری ها و برنامه ریزی ها باشد و این مهم حاصل نخواهد نشد مگر در تدبر در آیات و احادیث مختلفی که در باره شورا و مشورت وجود دارد.

منابع و مآخذ:

1-    تجارب شخص

2-    سایت تبیان

3-    احمدی علی ، مشورت در اسلام ، انتشارات رشد ، بهمن 1383