گرد آوری مقالات علمی و اجتماعی
اکثر مقالات این سایت گرد آوری از روزنامه های می باشند که با ذکر نام نویسنده همراه است. مقالات اینجانب در ستون روزانه موجود است.گرد آوری مقالات علمی و اجتماعی
اکثر مقالات این سایت گرد آوری از روزنامه های می باشند که با ذکر نام نویسنده همراه است. مقالات اینجانب در ستون روزانه موجود است.
چگونگی و ضرورت زیباسازی مدرسه و تاثیر آن بر فرآیند یادگیری
یکی از ویژگی‌های که خداوند متعال در خلقت انسان به ودیعت نهاده است، ویژگی زیبایی جویی است. انسان فطرتا زیبایی خواه است و از زیبایی‌ها لذت می‌برد. تمام انسان‌ها در تمامی زمان‌ها و در کلیه مکان‌ها، زیبایی‌جو بوده و خواهند بود و به دنبال زیبایی می‌گردند.
انسان در مجموعه زیبایی آفرینش، خود نیز زیبا آفریده شده است و زیبایی را دوست دارد. «فتبارک ا... احسن الخالقین» هر انسانی همواره در صدد انتخاب زیباترین‌هاست.
در بین اقشار مختلف جامعه کودکان و نوجوانان بیش از سایرین از زیبایی‌های ظاهری لذت برده و از لطافت آن بهره‌مند می‌شوند. روح لطیف و فطرت پاک جوانان و نوجوانان بیش از دیگران پذیرای زیبایی‌ها و ارزش‌هاست. بنابراین این کودکان و نوجوانان وقتی وارد مدرسه می‌شوند در مدرسه نیز به دنبال زیبایی می‌گردند و جذب زیبایی‌ها می‌شوند. لذا در آموزش و پرورش جدید با درک ضرورت توجه به این نیاز عاطفی و روانی دانش‌آموزان، بر گسترش زیبایی و استفاده از هنر و فعالیت‌های هنر تاکید می‌شود.
به طور کلی می‌توان گفت زیبایی ایجاد آرامش و شادابی در مخاطب می‌کند و آرامش روان و انبساط خاطره زمینه فراگیری را مساعدتر می‌سازد. به همین دلیل، مدرسه و کلاس زیبا، برای دانش‌آموزان از جذابیت و مطلوبیت بیشتری برخوردار است و زمینه را برای حضور فعال و با نشاط کودکان و نوجوانان در محیط تعلیم و تربیت مساعد می‌نماید. مدرسه‌ای که رنگ زیبا و تمیز دارد، مدرسه‌ای که با معماری مناسب کودکان و نوجوانان برخوردار است، مدرسه‌ای که با فضای سبز و گلهای رنگانگ تزیین شده است، کلاسی که دارای رنگ شاد و نشاط‌آور است و... چنین فضایی تسهیل کننده فرآیند یادگیری است و ناخودآگاه بر میزان فراگیری تاثیر مثبت می‌گذارد. متقابلا مدرسه‌ای که درب و ورودیش بد رنگ و زشت است، دیوارش فرو ریخته و نامناسب است، کلاسش خاک گرفته و خسته کننده است،... در چنین مدرسه‌ای نشاط و شادابی برای فراگیری به حداقل می‌رسد.
اصول زیباسازی مدرسه:
- زیبایی‌های مدرسه باید از دیدگاه کودکان و نوجوانان مورد بررسی قرار گیرد. چون افراد در شرایط سنی مختلف درک‌های متفاوتی از زیبایی دارند. بنابراین همه چیز باید از زاویه دید دانش‌آموزان حاضر در مدرسه زیبا باشد تا دانش‌آموزان بتوانند آن را دوست بدارند و لذت ببرند و با آن ارتباط برقرار نمایند.
- شرایط سنی و روانی کودکان و نوجوانان در خلق آثار زیبایی مدارس مورد توجه قرار گیرد. به عنوان مثال، دانش‌آموزان مدرسه ابتدایی از یک نقاشی زیبای کودکانه بیش از یک تابلو خط نقاشی لذت خواهند برد و دانش‌آموزان دبیرستان سر درب ورودی زیبا را بیش از نقاشی بر دیوار دوست دارند، همچنین جنسست دانش‌آموزان (دختر یا پسر) در کیفیت خط از آثار زیبا و دوست‌داشتنی اثر می‌گذارد و باید مورد توجه باشد.
- رعایت شرایط فرهنگی، اقلیمی و بومی در خلق آثار زیبای مدارس ضروری است. لذتی که دانش‌آموزان مناطق گرمسیر و خشک از ترسیم یک تابلو زیبا حاوی درختان سرسبز و آب دریا بر روی دیوار مدرسه می‌برند شاید بیشتر از لذتی باشد که دانش‌آموزان مناطق شمالی کشور از همین تابلو می‌برند.
- تناسب آثار زیبا با فعالیت‌های آموزشی و تربیتی مدارس بر میزان فراگیری خواهد افزود. ساختن و نصب آکواریوم حاوی ماهی در دیوار راهروها در مدارس ابتدایی و راهنمایی، علاوه بر آنکه باعث زیبایی راهرو می‌شود می‌تواند به عنوان یک وسیله کمک آموزشی ایفای نقش کند و یا نصب تابلو مناسب برای الصاق آثار نقاشی و هنری دانش‌آموزان می‌تواند زمینه پرورش استعدادهای آنان را فراهم آورد. همچنین زیبایی دفتر کار مدیر یا معلمان و تزیین آن با گلهای طبیعی و مصنوعی به همراه آکواریوم و حوض کوچک آب باعث رفع خستگی همکاران و افزایش بازدهی آموزشی می‌شود.
- آفرینش آثار هنری در مدرسه باید با فرهنگ اسلامی سازگاری کامل داشته باشد تا بر فطرت پاک کودکان و نوجوانان تاثیر به گذارد نیاید تقلیدی مرده از فرهنگ بیگانه باشد. بلکه آثار زیبا باید پیام زیبا و متناسب با فرهنگ خودی داشته باشد.
- زیباسازی مدارس باید به دور از هر گونه تجمل‌گرایی و اسرافکاری انجام شود و در شرایط اقتصادی موجود باید زیباسازی مدارس با حداقل هزینه طراحی و اجرا شود تا قابلیت تعیم در کلیه مدارس را پیدا کند.
- زیبایی در فضای فیزیکی مدارس می‌تواند در تمامی عناصر فضا و مکان‌های مختلف مدرسه مانند درب ورودی، راهروها و دیوارها، حیاط مدرسه(محوطه و فضای سبز) رنگ فضاها تجلی یابد که بعضی از موارد مهم را به شرح آن می‌پردازیم.
درب ورودی:
اولین برخورد دانش‌آموز با فضای فیزیکی مدرسه در هنگام ورود و نیز آخرین برخورد او زمان خروج از مدرسه، در محل درب ورودی اتفاق می‌افتد. لذا چگونگی طراحی و اجرای آن در حالات روحی دانش‌آموز تاثیر می‌گذارد. درب زیبا را با رنگ مناسب، گرم و شاد به همراه سر در جذاب دانش‌آموز را به داخل مدرسه فرا می‌خواند.
راهروها و دیوارها:
فضای فیزیکی کلاس‌ها و راهروها و دیوارها می‌تواند حاصل پیام برای دانش‌آموزان بوده و روح و روان آنان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. تنها کلاس مرکز یادگیری نیست بلکه راهروها نیز می‌توانند موجبات آموزش و یادگیری را فراهم آورند.
حیاط مدرسه(محوطه‌سازی):
حیاط مدرسه به عنوان بخشی از فضای فیزیکی مدرسه نقش قابل توجهی در فرآیند یادگیری دارد. دانش‌آموزان پس از یک جلسه فعالیت آموزشی دقایقی را به عنوان زنگ تفریح از کلاس خارج شده و به حیاط می‌آیند تا رفع خستگی نموده و مجددا به کلاس باز گردند. بنابراین حیاط مدرسه به عنوان مکان استراحت و تفریح باید قابلیت اجرای برنامه‌های زیر را داشته باشد.
- انرژی متراکم کودکان و نوجوانان را به نحو مطلوب تخلیه نماید و آنان را با نشاط به کلاس باز گرداند.
- دانش‌آموزان را از فضای درس ساعت قبل از خارج کرده و برای حضور در ساعت درس بعد آماده سازد.
- دانش‌آموز حیاط مدرسه دوست داشته باشد و با حضور در آنجا تفریح و رفع خستگی نموده و انبساط روحی پیدا کند.
- ایجاد مکان مناسب برای تجمع دانش‌آموزان در حیاط مدرسه و ساخت تریبون و نیز تعبیه سیستم صوتی مناسب بر مطلوبیت موحطه می‌افزاید.
- ساخت و تامین وسایل و تجهیزات ورزشی، تفریحی در مدارس، به ویژه مدارس ابتدایی، نظیر سرسره، الاکلنگ بر جزابیت مدرسه می‌افزاید.
- در حیاط مدرسه و در مکان مناسب با نصب میله پرچم، پرچم جمهوری اسلامی ایران برافراشته شود تا دانش‌آموزان احترام به نمادهای مقدس مذهبی و ملی را فرا گیرند.
- کاشت درخت و ایجاد باغچه و گل‌کاری در محوطه امکان رفع خستگی دانش‌آموزان فراهم می‌آورد.
فضای سبز و درختکاری در مدرسه برای شادابی و نشاط دانش‌آموزان بسیار موثر است. فضای سبز موجب تولید اکسیژن، افزایش رطوبت و در نتیجه فراهم آوردن هوای تازه و محیط خنک می‌شود. همچنین باعث محافظت محیط در برابر وزش بادهای شدید، گرد و غبار، سر و صدا می‌شود و گرمای تابشی بر محوطه تا حدود 40 درصد کاهش می‌دهد.
امروزه آلودگی محیط‌زیست به صورت یک مشکل جدی در شهرهای بزرگ و صنعتی خودنمایی می‌کند و سازمان‌های مختلف برای حفظ محیط‌زیست به وجود آمده است که تمام آنها بر ضرورت آموزش کودکان و نوجوانان در این زمینه تاکید دارند.
*****
رهبری و مدیریت اثربخش در مدارس
اکرم السادات مهربخش
مدرس دانشگاه علمی کاربردی ودانشجوی دکتری دانشگاه پداگوژی تاجیکستان
همچنین علوی به نقل از جان لاکت(1373) آورده است که مدیران در جهت اثربخش ترین استفاده از دانش مدیریت بایستی مهارت‌های فرایندی را بیاموزند. مهارت‌های فرایندی آن دسته از مهارت‌هایی است که به مدیران توانایی لازم را می‌دهد تا از علم مدیریت حداکثر استفاده را ببرند و مصداق‌های آن مدیران را، چنین بر می شمارد:
1. میزش از اوراق واسناد خالی است ولی به همه آنها احاطه دارد.
2. به طور دقیق می‌داند که هر یک از کارمندانش چه توانایی‌ها، استعدادها و چه اندازه علاقه به کار دارند.
3. به جای آنکه خود پیش نویس نامه را تهیه کند، وقت خویش را به سروکله زدن با مراجعان بگذراند، در جلسات بیهوده شرکت کند و فکر کند کسی به جز خودش نمی‌تواند آن کارها را انجام دهد با پرورش زیر دستان، رفتار صحیح با آنان، آموزش به موقع و به هنگام کاررا تقسیم می‌کند و خود به مراقبت می‌پردازد.
4. حلال مشکلات است. اما نه اینکه خود مستقیم وارد حل مشکل شود بلکه به دیگران یاد می‌دهد که چگونه بیندیشند و با بررسی راه‌های مختلف برای حل مشکل مناسب‌ترین راه را در جهت حل مشکل انتخاب و عمل نمایند.
5. در انتظار رویدادهاست وخود را برای مقابله با آنها آماده می‌کند.
6. از دانش مدیریتی و روان‌شناسی بهره لازم را می‌برد.
7. از مهارت‌های رفتاری شایسته‌ای برخوردار است و روابط خود را با زیر دستان با حفظ کرامت انسانی تنظیم می‌کند.
با توجه به اینکه پست مدیریت در نهادهای آموزشی به خاطر شرایط حاکم برآن از حساسیت خاص برخوردار است، همه افراد نمی‌توانند از عهده آن برآیند هرچند اگر سال‌ها تجربه کارآموزشی (معلمی) داشته باشند، مدیریت برسه محور علم، هنر و تجربه قرار دارد، بنابراین صرف‌نظر از تجربه باید علم مدیریت را آموخت و از نگرش و مهارت خاص برخوردار گردید تا سازمانی کارا و اثربخش داشت. در نهایت اینکه مدیران اثربخش مدیری هستند به مثل همه مدیران و درعین حال فراتر از بقیه.
