آشفته بازار موسسات آموزش زبان کتایون مصری

جم آنلاین: پس از سال‌ها بلاتکلیفی و آشفتگی بازار آموزش زبان در ایران، سرانجام وزارت آموزش و پرورش به فکر ساماندهی موسسات آزاد زبان افتاد، هرچند که شنیده می‌شود نتایج این ساماندهی تا آخر تابستان هم به متقاضیان نمی‌رسد.

تابستان هر سال، بحبوحه ثبت‌نام و آموزش زبان انگلیسی و غیرانگلیسی به دانش‌آموزان و دانشجویان است. بسیاری از خانواده‌ها پس از ماه‌ها تحقیق، موسسه‌ای را برای ثبت‌نام فرزندانشان انتخاب می‌کنند اما گاه در میانه تابستان یا در آخر ترم تابستانی پی می‌برند آن آموزشگاه از کیفیت علمی بالایی برای آموزش زبان برخوردار نیست.

وجود 6800 آموزشگاه آزاد در سراسر کشور که بیش از 1000 واحد آن در شهر تهران به آموزش زبان اختصاص دارد و فقط 500 آموزشگاه زبان از سوی وزارت آموزش و پرورش مجوز قانونی دریافت کرده‌اند، نشان می‌دهد که وضعیت آموزش آزاد زبان با وجود داشتن متقاضیان زیاد از کاستی برخوردار است.

اینجا یک آموزشگاه زبان است

مکالمه روان انگلیسی در 15 جلسه ، نمره 100 تافل 7- آیلتس ، آموزشگاه سریع زبان فرانسه با سیستم جدید آزمایشگاه زبان ، مکالمات تجاری و پذیرش از دانشگاه‌های معتبر خارجی و ... همه اینها بخشی از تبلیغات برخی موسسات آموزش آزاد زبان است که با برگه‌های رنگی تبلیغ یا در گوشه و کنار روزنامه‌ها قصد جلب مشتری دارند، اما....

در انتهای یک کوچه باریک در مرکز شهر، ساختمان فرسوده‌ای که پله‌های تاریک و باریکی دارد، با پوسترهای رنگی به زبان انگلیسی شما را به طبقه چهارم دعوت می‌کند، اینجا و یک آموزشگاه آزاد زبان است. یک واحد آپارتمانی 70‌متری با 2 اتاق، یک آشپزخانه و یک سالن کوچک با چند میز و صندلی و البته 4-5 جوان 25 ، 30 ساله که همگی به زبان انگلیسی با هم صحبت می‌کنند. روی در و دیوارهای این ساختمان نه از مجوز، نه از پروانه و نه از هیچ سندی که اعتبار موسسه زبان را تایید کند، خبری نیست و آزمایشگاه زبان هم در یک ضبط‌صوت و چند گوشی خلاصه شده است.

شهریه ثبت‌نام از 50 هزار تومان برای دوره‌های مبتدی تا 250 هزار تومان برای دوره‌های عالی تعیین شده است. در این شرایط اولین سوالی که به ذهن هر مشتری می‌رسد، این است که آیا چنین موسساتی که در گوشه و کنار شهرها کم نیستند، برای آموزش زبان معتبرند؟

نبود صلاحیت‌ علمی

متاسفانه نه وزارت آموزش و پرورش، نه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، نه وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و نه اداره اماکن نیروی انتظامی تاکنون به این سوال پاسخ نداده‌اند. با این وضعیت، حالا ابوطالب حافظی مدیرکل پشتیبانی مدارس غیردولتی با توجه به افزایش سوءاستفاده از اعتماد زبان‌آموزان خبر می‌دهد که تعیین تکلیف این موسسات از اولویت‌های آموزش و پرورش خواهد بود. او می‌گوید: با تعیین شاخص‌های تدوین شده بزودی تمامی مراکز علمی آزاد با هدف کیفیت‌بخشی و تعیین شاخص‌های کیفی مدارس غیرانتفاعی، از لحاظ علمی، آموزشی و اداری رتبه‌بندی خواهند شد. وی از شاخص‌های شناسایی یک موسسه معتبر چیزی نمی‌گوید و به نظر می‌رسد هنوز تدوین این شاخص‌ها به پایان نرسیده است، اما با توجه به وضع موجود می‌توان ضعف این شاخص‌ها را در موسسات زبان بررسی کرد.

م. شمسایی، کارشناس ارشد زبان فرانسه و مدرس زبان در یکی از این آموزشگاه‌ها، افزایش تعداد موسسات آموزش زبان را در فضایی که از ضعف آموزش زبان در مدارس خبر می‌دهد، باعث آسیب به زبان‌آموزان می‌داند و می‌گوید: بسیاری از این موسسات سودهای کلانی به دست می‌آورند در حالی که حاضر نیستند حقوق و دستمزد کافی به مدرسان بدهند، در نتیجه بسیاری از معلمان باتجربه، همکاری خود را با این آموزشگاه‌ها قطع می‌کنند و مدیران موسسات به خاطر کنترل هزینه‌ها، غالبا از جوانانی برای آموزش زبان استفاده می‌کنند که برای آموزشی تجربه کافی ندارند.

به گفته وی، شاید در نگاه اول، این موسسات مراکز کارآفرینی خوبی برای فارغ‌التحصیلان رشته زبان‌های خارجی باشند اما در درازمدت با آموزش نادرست و القای مفاهیم غلط نه تنها باعث اتلاف هزینه خانواده‌ها می‌شوند بلکه دانش‌آموزان را از درس زبان دلزده می‌کنند.

شمسایی که 12 سال است مدرس زبان انگلیسی و فرانسه است، از مشکلات دیگر آموزشگاه‌های زبان می‌گوید و اضافه می‌کند: آموزش زبان باید متناسب با فرهنگ هر جامعه باشد، بسیاری از منابع‌ آموزشی که امروز در موسسات زبان تدریس می‌شود، متناسب جامعه ما نیست، چون مهارت‌های زبان‌آموزان ایرانی را تقویت نمی‌‌کند. از طرفی بسیاری از این منابع درسی کپی‌برداری شده و به‌نام آموزشگاه به زبان‌آموزان فروخته می‌شود، بدون این که کپی‌رایت رعایت شود. من فکر می‌کنم استانداردهای آموزش زبان باید از سوی وزارت آموزش و پرورش و وزارت علوم تعریف شود؛ هرچند که این وزارتخانه‌ها از تدریس واحد درسی زبان عمومی و تخصصی در مدارس و دانشگاه‌ها به شکل موثر عاجزند.

امکانات صفر، تبلیغات 20

یک ضبط صوت یا یک دستگاه دی‌وی‌دی، یک تخته وایت‌برد، چند میز و صندلی؛ مهم‌ترین تجهیزات یک کلاس درس زبان است. بسیاری از زبان‌آموزان در حال حاضر معتقدند که پس از ماه‌ها رفت‌وآمد به این کلاس‌ها، پیشرفتی در زبان نداشته‌اند. این وضعیت بخصوص در شهرستان‌ها و بویژه در زبان‌های فرانسوی، آلمانی، عربی و اسپانیایی تاسف‌بارتر است. کمی یا نبود موسسات آموزش زبان غیرانگلیسی نیز برای بسیاری از متقاضیان، از ضعف نظام آموزش زبان و بی‌توجهی نظام آموزش به این ضعف خبر می‌دهد.

در حال حاضر بسیاری از زبان‌آموزان به‌رغم اشتیاق برای فراگیری زبان‌های خارجی از نبود امکانات، عدم پیشرفت، نبود مدرس مجرب‌ زبان، پرداخت هزینه‌های هنگفت و... ناراضی هستند.

این در حالی است که حافظی، مدیرکل پشتیبانی مدارس غیردولتی خبر می‌دهد: بزودی برخی منابع درسی زبان در موسسات آموزشی بازنگری یا از چرخه آموزش خارج خواهد شد.

حافظی می‌گوید: هم‌اکنون کتابی که مورد تایید ماست، با همکاری سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی تدوین شده که بزودی در اختیار آموزشگاه‌های زبان قرار می‌گیرد.

حافظی در این زمینه از برگزاری آزمون سراسری برای رتبه‌بندی زبان انگلیسی از طریق سامانه اینترنتی خبر می‌دهد و می‌گوید: براساس این سامانه آموزشگاه‌ها سطح‌بندی می‌شوند که البته سیاست‌های اجرای این سامانه تا آبان‌ماه نهایی خواهد شد.

بنابراین، تابستان 89 نیز قرار است با آشفتگی و سوءاستفاده برخی موسسات زبان سپری شود تا شاید سال بعد شاهد ساماندهی وضعیت آموزش زبان در کشور باشیم.